تفاؤت آیات محکمات و آیات متشابهات درقرآن پاک چیست؟

یادداشت نواندیشی :  مطلبی را که مطالعه می فرمائید برمفردات قرآنی همچون محکمات و متشابهاتی  استوار است که اساسات یک جامعه و یک تمدن را در یک نقشه روشن راه تکامل و پیشرفت بشری در فرآیند فطرت الهی نشان دهی می کند . قرآن شناسان و دانشمندان علم جامعه شناسی که قرآن را نه به عنوان یک پدیده زمینی که در قلمرو زمان و مکان خاصی بوجود آمده باشد بلکه آنرا با ظرفیت های روشن آگاهی دهنده ودر ماورأزمان و مکان به مثابه نقشه آفرینش شناخته اند براین باور اند که چنانچه از معنای آنها پیدا است مُحْکَم و مُتَشابه از اصطلاحات علوم قرآنی است که محکم» به آیاتی از قرآن گفته می‌شود که معنای آنها به قدری روشن است که نمی‌توان معنای دیگری برای آن درنظر گرفت و «متشابه» آیه‌ای است که احتمالات مختلفی برای معنای ظاهری آن وجود دارد. البته محکمات برافعال و صفاتی که بصورت واضح نیازهمه گانی به آن رادرامتداد حیات بشری درطبیعت بصورت روشن وبدون نیازبه دلائیل پیچیده اثبات  ظاهرمی سازد که غریزه گرسنه گی وارضای آن یکی ازچنین نمونه های میباشد که ازنخستین جرقه های آفرینیش هستی وکائنات همگام با تکامل حیات بشردرهمه زنده جانها ،اعم ازانسان های اولیه تا انسان مدرن امروزی وهمه خزنده ها ونباتات به مشاهده می رسد .

طبق آیه هفتم سوره آل عمران آیات قرآن به دو دسته محکمات و متشابهات تقسیم می شوند. درباره منظور قرآن از آیات محکم و آیات متشابه اقوال فراوانی بیان شده است از جمله اینکه آیات محکم آیاتی هستند که معنای روشن و واضحی از آن فهمیده می شود اما آیات متشابه آیاتی هستند که معانی مختلفی از آن قابل برداشت است. و از این بین معنای درست معنایی است که با آیات محکم هماهنگ است.

اوست آن‏كه اين كتاب را بر تو فروفرستاد. بخشى از آن، آيات محکم است كه اصل و اساس اين كتاب است و بخش ديگر آيات متشابه است.     It is He who has sent down to you the Book. Parts of it are definitive verses, which are the mother of the Book, while others are metaphorical.از این آیه بر می آید که بعضى از آيات، آيات مادر، اساسى و مرجع هستند که معنای صریح و روشن دارند و بخشى ديگر متشابه که اهل فتنه می‌توانند معانی و مراد دیگری غیر معنای حقیقی آنها را دنبال کنند. حال اینکه با توجه به مرجع بودن دسته نخست این آیات نیازمند ارجاع بدانها هستند و نظراستقلالى به آنها انسان را ا مسير صحيح فهم قرآن منحرف مى ‏سازد.

اهل فتنه تنها منافقین و مخالفین قرآن نیستند، بلکه ملا های کج فهم، ملا های کم فهم و تربیه شده مدارس تمویل شده استخبارات نیز در جمع اهل فتنه شمرده می‌شوند که قرآن را مطابق میل خود و مطابق فهم خود برای مردم ترجمه و تفسیر میکنند و فتنه ایجاد میکنند که نمونه اینوع ملا ها در میدیا و یوتیوپ به کثرت دیده میشوند.علامه طباطبائی در تفسیر المیزان در ذیل آیه مربوطه بخشی را به نقد و بررسی آراء مختلف در مورد معنا و مصداق آیات محکم و متشابه اختصاص داده است و در آنجا تا ۱۶ نظر را بر می شمارد. برخی از این نظریات عبارتند از: