امروز سومین سال سقوط نظام جمهوری و تسلط دوباره طالبان بر افغانستان است؛ روزی که از سوی طالبان به عنوان روز «پایان اشغال» تجلیل میشود و از سوی شهروندان این کشور به عنوان «روز سیاه تاریخ» توصیف میشود.به گزارش خبرگزاری شفقنا افغانستان، طالبان امروز همانند سال قبل تعطیلی عمومی اعلام کردهاند و کابل و استانهای مختلف جشن برگزار کردهاند.طالبان امسال برنامهی اصلی تجلیل از تسلط خود بر افغانستان را در «پایگاه هوایی بگرام» در استان پروان در شمال کابل برگزار کردهاند و رهبران ارشد این گروه، از جمله مولوی عبدالکبیر، معاون سیاسی، عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی، سراجالدین حقانی، سرپرست وزارت داخله و یعقوب مجاهد، سرپرست وزارت دفاع به بگرام سفر کردهاند تا در این مراسم شرکت کنند. پایگاه هوایی بگرام، بزرگترین پایگاه نظامی آمریکا در افغانستان بود که در سال ۲۰۲۱ نیروهای آمریکایی شب هنگام و بدون اطلاع حکومت قبلی افغانستان آن را ترک کردند.طالبان برای برگزاری مراسم سومین سالروز تسلط شأن بر افغانستان، تدابیر شدید امنیتی اتخاذ کردهاند، نظامیان را در شهرها و جادهها مستقر کردهاند و بالگردهای نظامی نیز در آسمان کابل در حال گشتزنی هستند.در سومین سال تسلط طالبان بر افغانستان، سیاستهای محدودکننده این گروه علیه مردم افغانستان و اقدامات حذفی و تبعیضآمیز آنان همچنان ادامه داشت، اما زنان و شیعیان همچنان با بیشترین محدودیت بر حقوق و آزادیهای خود مواجه بودند
در سومین سال تسلط طالبان بر افغانستان، ممنوعیت آموزش و کار زنان و دختران همچنان ادامه یافت و طالبان با وجود وعدههای مکرر، این محدودیتها را لغو نکردند.طالبان در آغازبن روزهای تسلط دوباره شان بر افغانستان، آموزش دختران بالاتر از کلاس ششم را «تا اطلاع ثانی» منع کردند و اکنون بیش از هزار روز است که دانشآموزان دختر دورههای راهنمایی و دبیرستان در افغانستان از آموزش بازمانده اند.طالبان پس آن، تحصیل دختران در دانشگاههای دولتی و خصوصی و سایر نهادهای آموزشی خصوصی را نیز منع کردند و اکنون بیش از دو سال است که هیچ دانشجوی دختر، پای خود را به دانشگاههای افغانستان نگذاشتهاند.علاوه بر این، طالبان کار زنان را در ادارات دولتی، سازمانهای غیردولتی داخلی و بینالمللی و دفاتر سازمان ملل متحد نیز منع کردند و هزاران زن را به اجبار خانه نشین کردند.این گروه همچنین کسبوکارهای تحت مدیریت زنان را مسدود کردند و تنها با مسدود کردن آرایشگاه ها، بیش از ۶۰ هزار زن را بیکار کردند.
بسیاری از این زنان سرپرست و نان آور خانوادههای شان بودند و با این تصمیمات، خانوادههای آنان نان خود را از دست دادند.از سوی دیگر، بازداشت و زندانی کردن فعالان حقوق زن و مدافعان حقوقبشر همچنان ادامه یافت و تلاشها برای سرکوب اعتراضات مدنی زنان نیز جریان داشت.گزارشهای متعددی نیز از شکنجه و حتا «تجاوز جنسی» بر زنان در زندانهای طالبان منتشر شد؛ از جمله روزنامه گاردین و رسانهی رخشانه گزارش دادند که ویدیویی را مشاهده کردهاند که دو عضو طالبان بر یک زندانی زن تجاوز میکنند و او را مجبور میکنند که برهنه در مقابل دوربین تلفن هوشمند آنان قرار گیرد.طالبان در سومین سال تسلط خود بر افغانستان، هیچ تغییری درسیاستهای شان علیه زنان نیاورند و برخوردها با زنان را بیشتر از قبل تشدید کردند و شماری از زنان را به بهانه «بدحجابی» از خیابانها بازداشت کردند.
سیاستهای محدودکننده طالبان بر حقوق و آزادیهای مذهبی شیعیان افغانستان در سومین سال سلطهی این گروه بر افغانستان نه تنها ادامه یافت، بلکه تشدید شد.این گروه در دهه محرم محدودیتهای بیشتری نسبت به سال قبل بر عزاداری شیعیان وضع کرد و در شهرهای مختلف، پرچمهای عزاداری را از بام خانهها، دکانها و مارکیتها پایین آوردند و پاره کردند.طالبان امسال همچنین شیعیان را از دعوت اهل تسنن در مراسم عزاداری محرم، گفتوگو با رسانهها در مورد عزاداری و حتا پختن نذورات در خارج از مساجد و حسینیهها منع کردند و براثر برخورد خشونتآمیز آنان، یک جوان عزادار در هرات کشته شد.علاوه بر این، قانون احوال شخصیه اهل تشیع افغانستان همچنان از سوی طالبان انفاذ نمیشود و قضاوت در مورد احوال شخصیه شیعیان بر اساس فقه حنفی صورت میگیرد.
دعاوی حقوقی علیه شیعیان هزاره از سوی افراد تحت حمایت طالبان همچنان رو به افزایش است و شیعیان در مناطق مختلف بارها از قضاوت ناعادلانه و یکطرفه طالبان شکایت کردهاند و در موارد متعدد این گروه اسناد و مدارک شیعیان را بررسی نکردهاند و در عدم بررسی اسناد، به نفع افراد پشتون فیصله صادر و شیعیان را به پرداخت مبالغ هنگفت به آنان مجبور کردهاند.قتلهای زنجیرهای هزارهها و شیعیان و حملات تروریستی هدفمند علیه آنان نیز همچنان ادامه دارد و طالبان یا ناتوان از تأمین امنیت شیعیان هستند و یا نمیخواهند امنیت آنان را تأمین کنند.جدا از این، طالبان همچنان تن به تشکیل حکومت فراگیر نمیدهند و بر سیاستهای تندروانه و افراطگرایانه، تأکید میکنند و این امر باعث شده است که هیچ گشایشی در افق سیاسی افغانستان دیده نشود و چشمانداز آینده همچنان تاریک باشد.
